Κείμενο του Γιάννη Πομόνη με τίτλο «Στιγμές Θύμησης» - Εκδήλωση μνήμης για τον Δημήτρη Λάγιο

Εκφωνήθηκε σε εκδήλωση μνήμης στις 10/4/2022 οργανωθείσα από το 3ο Δημοτικό Σχολείο Ζακύνθου, τη Χορωδία της Φανερωμένης παρευρισκομένων των αρχών του τόπου και των κατοίκων. 

Ο κόσμος της νοσταλγίας, της αναζήτησης, το κοινό που εκφράζει ό,τι ωραίο αγκαλιάζει η καρδιά του θυμάται πάντα τον άνδρα εκείνο της κοινωνικής προσφοράς και της προσήλωσης σε αρχές και αξίες ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΛΑΓΙΟ.

«Να ονειρεύομαι απ’ το παράθυρο να ταξιδεύω»

Η φωνή του Δημήτρη Λάγιου συγκλόνισε τον Απρίλη του 1991 λίγο μετά το μεσημέρι τους Ζακυνθινούς, καθώς ακουγόταν από τα μεγάφωνα κατά την τελετή μεταφοράς της τέφρας του στη γενέτειρά του.

‒ Ο Δημήτρης Λάγιος υπήρξε φως. ‒

Η εφηβική ανυπότακτη ψυχή του, το μελωδικό ένστικτο, η πίστη του στο υψηλό, τον χαρακτήρισαν σε όλη τη διάρκεια της αστραπιαίας σταδιοδρομίας του. γεννήθηκε σε μια εποχή το 1952 που πάντα και πάντοτε στη Ζάκυνθο ακουγόταν ο γλυκός ήχος της κιθάρας, του μαντολίνου. Μια εποχή που η καντάδα, η σερενάδα, η αρέκια ήταν σύντροφοι αχώριστοι των Ζακυνθινών.

Αλησμόνητες θα μείνουν τότε οι νυχτερινές σερενάδες κάτω από το παράθυρο της ωραίας κοιμωμένης.

Αλησμόνητες θα μείνουν οι συγχορδίες, οι συναυλίες, οι μονωδίες και οι διωδίες στους δρόμους και στα καντούνια, οι αρέκιες, τα λαϊκά τραγούδια, τα δίστιχα ‒ συνήθως αυτοσχέδια ‒.

Πηγή σε όλα αυτά το μεράκι και η ευαισθησία των Ζακυνθινών. ‒ Τότε γεννήθηκε ο Δημ. Λάγιος ‒ Έπαιξε στις γειτονιές της θάλασσας και βαφτίστηκε στους έρρινους και υγρούς ήχους της επτανησιακής διαλέκτου.

‒ Περπάτησε στους δρόμους και στα μέτρα του Σολωμού, του Κάλβου και όταν μεγάλωσε τους έκανε δασκάλους, ήρωες και εμπνευστές των έργων του. Στη Ζάκυνθο έμαθε τα γράμματα των χρωμάτων και των ήχων και έμεινε για πάντα μαθητής τους.

Διδάχτηκε τις ώχρες και τα μωβ στο αφρισμένο κύμα που σπάει πάνω στους γκρεμούς του Γέρακα και την ουράνια ηχώ της γλώσσας των ποιητών. Αυτές ήταν οι αιτίες που δεν εγκατέλειψε ποτέ και που τον οδήγησαν στην έρευνα, στη μελέτη, στην καταγραφή και στη διδασκαλία έργων της επτανησιακής Μουσικής Σχολής.

‒ Ο Λάγιος ερεύνησε τη μουσική διαχρονικά, διατοπικά, και διεθνώς για να εντοπίσει και να αναδείξει διάφορες επιρροές. Στο ερευνητικό του έργο έχουν αναφερθεί εξέχοντες προσωπικότητες και ειδικοί ερευνητές.

Ενδιαφέρουσα είναι επίσης η εμμονή του στο εξής αξίωμα:

‒ Αγαπώντας την παράδοση αγαπάτε το μέλλον μας ‒

‒ Πόσο προφητικό ήταν ‒

‒ Έτσι ακόμη και στις αιχμές της δικής του πρωτότυπης μουσικής δημιουργίας, επιστρέφει στη βαθιά πηγή έμπνευσης, στις ρίζες της επτανησιακής ταυτότητας χρησιμοποιώντας ως σολιστικό όργανο το μαντολίνο.

Η προσφορά του που ξεκινά με το Μουσικό ασκηταριό, ακολουθούν οι Γιορτές Τέχνης και Λόγου, το Κάλβειο Κέντρο Μουσικών Μελετών, οι Τραγουδιστάδες τση Ζάκυνθος, το Λαϊκό σχολείο παραδοσιακής Μουσικής που χαρακτηριζόταν σαν μια προσφορά στους νέους καθώς και εμπέδωσης της πνευματικής κληρονομιάς.

Υπάρχει πράγματι κάτι ιδιαίτερο στην ηθική και αισθητική προσέγγισή του που αξίζει να προσεχθεί ιδιαίτερα στις μέρες μας.

‒ Αναφέρομαι στην αποστροφή του προς κάθε τι επιφανειακό που θαμπώνει την ουσία και αντιστρατεύεται την αρχή της απλότητας.

Υπερασπίστηκε την διάσωση της πολιτιστικής μας ταυτότητας.

Αντιμετώπισε με απέραντη πικρή σιωπή τους εκφραστές του υποτιμητικού λαϊκισμού.

Χάρη στον Δημ. Λάγιο λοιπόν γεννήθηκε ένα πολιτιστικό ρεύμα με όραμα στις ρίζες καταγωγής.

Καταλαβαίνουμε πόσο νοιαζόταν για τη λαϊκή σύμπραξη μέσα από την ανάδειξη της ξεχασμένης και ίσως απαξιωμένης ιστορικής παράδοσης που έπρεπε να διασωθεί.

Η κίνηση αυτή έγινε συνεκτικός ιστός ανάμεσα στους λόγιους και χειρώνακτες καλλιτέχνες για τους οποίους ο Λάγιος έτρεφε απεριόριστο θαυμασμό.

Αυτή η αλληλέγγυα σχέση τροφοδότησε μια ιστορική συνέχεια με διαχρονική αξία, που τελικά όλοι μαζί μετάγγισαν το αίσθημα του χρέους με διαχρονική αξία.

Σημειώνω και αποτελεί προσωπική γνώμη και συγκίνηση την τιμή που του επιφύλαξε το Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων να τον εντάξει στην οικογένεια των σημαντικών ανθρώπων στον τόπο μας.

Αλλά και ο Οδυσσέας Ελύτης αντίθετα με ό,τι συνήθιζε μετά το Νόμπελ ‒ μακριά από πολλές συναναστροφές της αγοράς ‒ εγκρίνει να υποστηρίξει και να μείνει ικανοποιημένος και ενθουσιασμένος με τον Δημ. Λάγιο, και έτσι το 1982, η Ελλάδα που τόσο καίρια ζωγράφισε στους στίχους του ο Ελύτης βρέθηκε να τραγουδιέται με τον τρόπο που μελοποίησε ο Δημήτρης Λάγιος.

Ο Δημ. Λάγιος είχε απέραντη αγάπη για τη Ζάκυνθο, έκανε πράγματα και έργα που δεν ξεχνιούνται.

Δυστυχώς δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει το μουσικό και κοινωνικό του έργο γιατί ο θάνατος ήταν πολύ βιαστικός. Ήταν περήφανο και ανεξάρτητο πνεύμα, διαπέρασε τους απατηλούς μύθους των καιρών και άγγιξε την αλήθεια του ανθρώπου. Πίστευε στην προσφορά της ξεχασμένης λαϊκής και κυρίως εκκλησιαστικής παράδοσης του τόπου ξεθάβοντας πραγματικά τις ξεχασμένες μνήμες.

Τα κοντινά στον θάνατό του τραγούδια έχουν έναν σπαραγμό αλλά και μια αξιοπρέπεια που δεν της λείπει η λεβεντιά.

Ο λίγος χρόνος δημιουργίας και οι θάλασσες που σκορπίστηκε αγγίζει την ψυχή των ανθρώπων του κόσμου και αυτές οι φωνές είναι συνήθως πιο αληθινές και αγνές γιατί λειτουργούν με περισσότερη ανυπαρξία στα πρέπει και στους συμβιβασμούς.

Την ίδια αγάπη είχε και για την Κύπρο. Στη μουσική του Δημ. Λάγιου βρήκε η Κύπρος ένα κομμάτι της ιστορίας της και ο Δημ. Λάγιος βρήκε στον αγώνα των Κυπρίων ένα κομμάτι της ψυχής του.

‒ Ονόμασε την κόρη του Υακίνθη.

Η Κύπρος του έστησε μνημείο στη Λεμεσό, όπως και η Ζάκυνθος στην Αγ. Τριάδα. Δεμένος αρμονικά με την οικογένειά του, με τον άνθρωπο, με τον χώρο, με την τέχνη, με την νεολαία προς την οποία έτρεφε απέραντο σεβασμό.

Έλεγε: Η νεολαία να έχει ως πρόσταγμα της ζωής και του αγώνα της τον Ελληνισμό και θα νικήσει αφού δεν μπορεί να νικηθεί.

Με πνευματικό ήθος, ευθύτητα, κοσμιότητα, σιωπηλά κράτησε το ωραίο προνόμιο της σεμνής παρουσίας σε πράξεις ευθύνης και χάραξε για μας σημάδια για όμορφα ταξίδια.

Κάποιες νύχτες όμορφες με ολόγιομο φεγγάρι,

θαλασσινό αγέρι φέρνει στο νου μας

τη γαλήνια μορφή σου

και τα γλυκά σου τραγούδια.

Θα σε θυμόμαστε.

 

 

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΟΜΟΝΗΣ

Β΄Αντιπρόεδρος Ενώσεως Επτανησίων Ελλάδας
Συνεργάτης περιοδικού myeptanisa.gr

Στοιχεία Επικοινωνίας

Πολιτιστικό Περιοδικό Ποικίλης Ύλης
ΕΝΩΣΗΣ ΕΠΤΑΝΗΣΙΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ

myEptanisa

Τ.Θ. 62043
Τ.Κ. 15201, Χαλάνδρι

Τηλ. & Fax: 2106017441

e-mail: info(at)myeptanisa.gr

Τα cookies επιτρέπουν μια σειρά από λειτουργίες που ενισχύουν την εμπειρία σας στο myeptanisa.gr . Χρησιμοποιώντας αυτόν τον ιστότοπο, συμφωνείτε με τη χρήση των cookies. Για Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την σελίδα μας με τους όρους χρήσης. Περισσότερες πληροφορίες…